جراحی خارج کردن رحم و تخمدان ها یا laparoscopic hysterectomy به روش باز و یا لاپاراسکوپی در حدود400هزار مورد در کشور سالانه انجام میشود.اغلب جراحی های خارج کردن رحم و یا تخمدان ها و همچنین جدا سازی میوم ها با روش جراحی باز انجام میشود.دکتر پرهام فراهانی متخصص جراحی عمومی و لاپاراسکوپی میباشند که جراحی لاپاراسکوپی خارج کردن رحم،تخمدان ها و میوم را با همکاری جراح زنان و زایمان به صورت کامل و با کمترین عوارض انجام میدهند.
برداشتن رحم با لاپاراسکوپی چگونه انجام میشود؟
جراحی خارج کردن رحم با لاپاراسکوپی یکی از جراحی های کم تهاجمی برای خانم ها محسوب میشود.این جراحی با ایجاد سه تا چهار برش حدودا یک سانتی متری بر روی شکم انجام میشود.در واقع جراح شما از طریق این برش های پوست،وسایل ویژه عمل لاپاراسکوپی رحم وتخمدان را وارد فضای شکم کرده و از طریق آنها و دوربین ها خاص،جراحی خود را انجام میدهند.
جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان ها در واقع جایگزین شگفت انگیز جراحی های باز رحم و تخمدان ها میباشد.با این جراحی بیماران درد کمتر،خونریزی کمتر و عوارض جانبی کمتر مانند چسبندگی و… را تجربه میکنند.برخلاف جراحی های باز رحم و تخمدان ها،در جراحی های لاپاراسکوپی خارج کردن رحم،بیماران در زمان کوتاه تری میتوانند به فعالیت های عادی زندگی خود باز گردند.
چرا نیاز به جراحی رحم یا هیسترکتومی پیدا میکنیم؟
سیستم تولید مثل خانم ها بسیار پیچیده و دقیق میباشد.زمانی که اختلال ایجاد شده در عملکرد این سیستم با دارو و درمان های کم تهاجمی رفع نمیشود،درمان روش های مختلف جراحی مد نظر قرار میگیرد. در حال حاضر جراحی رحم به دو صورت باز و لاپاراسکوپی انجام میشود.جراحی رحم یا هیسترکتومی با سه درجه مختلف انجام میشود
برداشتن رحم با لاپاراسکوپی چه مزیتی دارد؟
در حال حاضر لاپاراسکوپی یکی از جدیدترین تکنیک های جراحی میباشد.جدیدترین تکنیک جراحی رحم نیز لاپاراسکوپی رحم میباشد.در واقع در روش لاپاراسکوپی به جای ایجاد یک برش عرض طولانی در پایین شکم،سه برش حدودا2سانتی متری در قسمت های مختلف شکم از جمله ناف زده میشود و وسایل خاص این جراحی از این سه سوراخ وارد بدن میشوند.
در واقع لاپاراسکوپی رحم با رد بخیه بسیار کوچکتر نسبت به جراحی های سنتی قبلی همراه میباشد.درد،خونریزی و شیوع عفونت بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم وتخمدان ها نیز نسبت به جراحی های باز کمتر میباشد.این جراحی به عنوان جراحی کم تهاجمی در جهان شناخته میشود. از این رو زمان بازگشت به فعالیت های عادی پس از این جراحی به نسبت جراحی باز بسیار کوتاه تر و سریع تر میباشد. دوره نقاهت جراحی لاپاراسکوپی چیزی بین یک تا دو هفته میباشد اما جراحی باز رحم بین4تا6هفته دوران نقاهت میطلبد.
انواع جراحی لاپاراسکوپی رحم
جراحی خارج کردن کامل رحم و ضمائم
جراحی کامل رحم و ضمائم شامل خارج کردن کامل رحم و بافت های اطراف و تخمدان ها میباشد.این نوع جراحی عموما در بیمارانی که کنسر سیستم تولید مثل دارند انجام میشود.نام دیگر این روش هیسترکتومی رادیکال میباشد که در آن تمامی اجزا سیستم تولید مثل و حتی گره های لنفاوی مرتبط با آنها نیز با روش لاپاراسکوپی خارج میشود.
طی این جراحی لوله های فالوپ و همچنین تخمدان های بیماران به صورت کامل از بدن خارج میشوند.تصمیم به خارج کردن تخمدان ها یک مسئله جدی برای تیم پزشکی میباشد.معمولا زمانی که شانس قوی خانوادگی برای سرطان های تخمدان در بیمار وجود دارد،پزشک تصمیم به جراحی خارج کردن همزمان تخمدان ها در بیماران میگیرد.
جراحی خارج کردن کامل رحم
در این جراحی رحم به صورت کامل از سیستم تولید مثل خانم ها جدا میشود.در این جراحی به بافت های اطراف رحم دست اندازی نمیشود. با انجام این جراحی،بیماران به طور کامل از ریسک بازگشت سرطان های مختلف دهانه رحمی و.. در امان خواهند ماند
جراحی خارج کردن قسمتی از رحم
طی این جراحی قسمت اعظمی از رحم به صورت کامل خارج شده ولی دهانه رحم در محل خود باقی میماند
این جراحی زمانی انجام میشود که بیمار سابقه ابتلا خانوادگی سرطان های سرویس و یا دهانه رحم را نداشته باشد.همچنین در صورت انجام چنین عملی،انجام چک آپ های سالیانه مانند پاپ اسمیر ضروری میباشد.
راه جایگزین جراحی لاپاراسکوپی رحم چیست؟
به جز جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان ها و میوم ها،امکان جراحی رحم به صورت باز میباشد.در واقع روش باز،همان روش سنتی جراحی های زنان میباشد.دراین روش یک برش عرضی بر روی شکم،درست بالاتر از محل خط بیکینی زده میشود و مشکلات مانند میوم و ..جراحی میشود.اینکار با درد بیشتر و عوارض بیشتری نسبت به جراحی لاپاراسکوپی همراه میباشد.
تکتیک جدیدتر نسبت به جراحی باز میوم و رحم،جراحی واژینال رحم میباشد. طی این جراحی یک برش نسبتا متوسط در قسمت بالایی واژن زده میشود و از آن طریق رحم جراحی میشود.اینکار با درد کمتر و ریکاوری سریع تر همراه میباشد.لازم به ذکر است که جراحی واژینال رحم نسبت به جراحی لاپاراسکوپی با درد بیشتر و ریکاوری طولانی تر همراه میباشد.
بیهوشی برای جراحی لاپاراسکوپی رحم
تمامی روش های جراحی رحم و میوم شامل جراحی لاپاراسکوپی،جراحی باز شکمی یا واژینال رحم به کمک بیهوشی عمومی و همچنین بی حسی ناحیه ای از کمر قابل انجام میباشد.معمولا برای جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان ها،استفاده از تکنیک بیهوشی عمومی یا بی حسی ناحیه ای در کنار خواب مصنوعی،انتخاب مناسبی برای بیماران میباشد.یکی مزیت مهم در روش بی حسی ناحیه ای برای جراحی های رحم و تخمدان،درد کمتر پس از جراحی برای بیماران میباشد.زیرا تاثیر داروی بی حسی نخاعی حدود2الی سه ساعت پس از جراحی از بین میرود.
همچنین در برخی مراکز درمانی امکان استفاده از پمپ درد برای تسکین درد بعد از جراحی وجود دارد.در واقع پمپ درد همانند یک سرم تزریقی میباشد که محتویات آن سرشار از داروهای مسکن است.این پمپ یک کنترل داشته که در هر بار استفاده از آن،مقداری از داروی مسکن وارد بدن بیمار شده و باعث تسکین درد میشود.علاوه بر پمپ درد،استفاده از روش بیحسی اپی دورال نیز به کاهش و کنترل درد حوالی عمل کمک زیادی میکند.
برداشتن میوم به روش لاپاراسکوپی
یکی از امکانات و ویژگی های جراحی های لاپاراسکوپی امکان خارج کردن میوم های رحمی از طریق آن میباشد.دراین روش میوم ها و فیبروم های رحمی بدون آنکه شکم برش سنتی بخورد با برش های حدود2سانتی متری خارج میشوند. میوم های توده های عضلانی خوش خیم بافت رحم میباشند.معمولا میوم ها خطرناک و سرطانی نیستند اما به دلیل ایجاد علائمی چون پریود های شدید وطولانی و دردناک،ترجیح بر برداشتن آنها میباشد.برای انجام جراحی برداشتن میوم و فیبروم به صورت لاپاراسکوپی توصیه ما به شما معاینه و ویزیت نزد دکتر پرهام فراهانی متخصص جراحی عمومی و لاپاراسکوپی میباشد.
آمادگی قبل از جراحی لاپاراسکوپی رحم
پیش از انجام جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان ها،ابتدا میبایست پزشک معالج و محل انجام جراحی شما مشخص گردد.پس از تعیین محل جراحی شما،روز عمل نیز مشخص میشود.با توجه به شرایط بدنی شما و سابقه بیماری های احتمالی،ممکن است جراح شما چندین آزمایش وعکس برداری برای شما درخواست نمایند.
مهمترین آزمایشات پیش از جراحی رحم شامل آزمایش خون و سونوگرافی و سی تی اسکن و ام ار ای لگن میباشد. آزمایش خون پیش از جراحی لاپاراسکوپی به منظور ارزیابی وضعیت کم خونی و همچنین انعقادی سلول های خونی میباشد.تصویر برداری های مختلف نیز به تشریح دقیق وضعیت رحم و بافت های اطراف کمک میکند.
همچنین در صورتی که پیش از جراحی رحم،سابقه مصرف داروی خاص و یا بیماری خاصی داشته باشید،بهتر است درباره ادامه مصرف دارو و اقدامات لازمه با پزشک معالج خود مشورت نمایید.برای مثال بیمارانی که مشکل تیروئیدی دارند تا زمانی که آزمایشات عملکردی تیروئیدی آنها نرمال نشود،امکان جراحی ندارند.همچنین در روز جراحی میبایست داروی تیروئید خود را با مقدار کمی آب مصرف نمود.درباره فشار خون و آسم نیز مصرف داروها طبق نظر پزشک معالج میتواند ادامه یابد یا قطع شود.
مراقبت های پس از جراحی لاپاراسکوپی رحم
مراقبت های پس از جراحی لاپاراسکوپی رحم به دو فاز مختلف تقسیم بندی میشوند. مرحله اول که شامل روز های اول بستری در بیمارستان میباشد.معمولا بیماران پس از جراحی لاپاراسکوپی رحم حدود 1تا 2روز نیاز به بستری دارند. در ساعات اولیه پس از جراحی ممکن است بیماران بیشترین احساس درد را داشته باشند.
درد در این مرحله بعد از عمل با مصرف مسکن های معمولی و یا داروهای مخدر به خوبی کنترل میشود.بیماران طی چند ساعت اول پس از جراحی ممکن است احساس خواب آلودگی یا گیجی نمایند که به خاطر اثر داروهای بیهوشی میباشد.
بعد از جراحی رحم ممکن است در محل عمل یک راه پلاستیکی برای تخلیه ترشحات و خون آبه تعبیه شود.این راه پلاستیکی به نام درن معروف میباشد. درن وظیفه تخلیه خون آبه ها وترشحات پس از جراحی را از محل جراحی بر عهده دارد.معمولا درن یک هفته پس از جراحی خارج میشود.
خونریزی واژینال پس از جراحی رحم ممکن است تا حدود یک الی دو هفته بعد از جراحی ادامه داشته باشد. این خونریزی چیزی شبیه به خونریزی دوران پریودی میباشد که خون قهوه ای یا قرمز دیده میشود.
پس از ترخیص از بیمارستان مرحله دوم نقاهت شما بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم آغاز میشود.در این مرحله ممکن حین راه رفتن ،احساس ناخوشایندی درحوالی ناف خود داشته باشید.معمولا با مصرف مسکن های ساده این درد و احساس ناخوشایند بر طرف میشود.
حتما در رژیم غذایی بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان ها،از منابع سرشار از فیبر میبایست استفاده نمایید.فیبر بالا و کنار مایعات کافی و همچنین پیاده روی روزانه به کارکرد مناسب روده های شما کمک شایانی میکند.یبوست در دوران پس از جراحی لاپاراسکوپی رحم و .. میتواند باعث تشدید درد و تاخیر در بهبود زخم شود.
تعویض پانسمان بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
معمولا اسکار جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان بسیار کوچک میباشد.حدود سه الی چهار محل ورود تجهیزات لاپاراسکوپی بر روی شکم وجود دارد که برش حدود2سانتی خواهند داشت.این محل ها چیزی بین2الی3بخیه دارند.مراقبت از زخم جراحی لاپاراسکوپی دشوار نیست.حدود3الی 5روز بعد از جراحی میتوان پانسمان محل جراحی را کامل برداشت و 2هفته بعد از جراحی نیز برای کشیدن بخیه ها اقدام نمود.
البته زمان کشیدن بخیه ها و توالی تعویض پانسمان محل جراحی به نظر پزشک شما بستگی دارد.
بازتوانی احساسی و جسمی بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم
بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم وضمائم،بدن به میزان زیادی انرژی جهت ترمیم و بازسازی خود نیاز دارد.ممکن است چند روز اول پس از جراحی احساس خستگی شما ناشی از همین مصرف زیاد انرژی باشد.به همین دلیل مصرف مواد مغذی طی روز های اول پس از جراحی ضروری میباشد.
بعد از جراحی برداشتن رحم و تخمدان ها به صورت لاپاراسکوپی ممکن است خانم ها احساس شکندگی احساسی بیشتری نسبت به قبل نمایند.این احساس شکننده و حساس تر بودن به خصوص در روز های اول و با وجود درد و خستگی تشدید میشود.معمولا آخرین مسئله ای که در جراحی برداشتن رحم به صورت لاپاراسکوپی به طور کامل رفع میشود،همین احساس آسیب پذیری احساسی در خانم ها میباشد که ممکن نیاز به جلسات مشاوره داشته باشند.
زمان بازگشت به فعالیت های عادی بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان ها
چه زمانی بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم میتوانم ورزش کنم؟
معمولا روند بازگشت به فعالیت های عادی و بهبود علائم بیماران با یکدیگر یکسان نمیباشد. به همین خاطر نمیتوان یک زمان مشخص را برای این کار تعیین نمود.اما اغلب خانم ها پس از جراحی لاپاراسکوپی در روز 4یا5پس از جراحی میتوانند به آرامی،مقدار کمی فعالیت بدنی به صورت پیاده روی را داشته باشند.
همچنین اغلب خانم ها در حدود 2یا3هفته بعد از جراحی میتوانند روزی 30الی60دقیقه پیاده روی انجام دهند.شنا کردن یک ورزش ایده آل میباشد که بیماران میتوانند در صورت توقف خونریزی و ترشحات از واژن،هفته سوم آنرا شروع نمایند. انجام ورزش و فعالیت های سنگین تا 6هفته بعد از جراحی ممنوع میباشد.
انجام فعالیت جنسی بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
برقراری رابطه جنسی بعد از جراحی رحم حدود 4تا6هفته ممنوع میباشد.اینکار به دلیل اطمینان از ترمیم کامل بافت های سیستم تناسلی خانم ها بعد از جراحی میباشد. ممکن است در مواردی که همزمان با برداشتن رحم،تخمدان ها نیز خارج شوند،خانم ها از خشکی واژن شکایت داشته باشند.تنها درمان خشکی واژن در چند هفته ابتدایی بعد از جراحی،استفاده از ژل لوبریکانت میباشد.
زمان بازگشت به کار بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم
بازگشت به محل کار نیز مانند شروع فعالیت بدنی بعد از جراحی میباشد،این مسئله در افراد مختلف متفاوت میباشد.بستگی به نوع کار بیماران نیز دارد.برای مثال کارهای سبک در حدودچند ساعت در روز با فعالیت های سنگین چند ساعته در روز متفاوت میباشد.با توجه به شرایط کاری هر شخص ،معمولا بعد از گذشته 10تا20روز از عمل بیماران میتوانند به فعالیت کاری خود بازگردند.
فیلم واقعی جراحی لاپاراسکوپی رحم
در حال حاضر اغلب شرکت های بیمه تکمیلی برای جراحی لاپاراسکوپی رحم پوشش های متفاوتی را در نظر دارندبهتر است جهت اطمینان قبل از انجام جراحی از شرکت بیمه خود استعلام نمایید
میزان درد پس از جراحی لاپاراسکوپی رحم در مقایسه با جراحی باز بسیار کمتر بوده اما این مسئله به معنی بدون درد بودن جراحی نیست ولی با مصرف مسکن های ساده این درد تسکین پیدا میکند